Oblicza Przyrody

Jarosław Gil

Czosnek niedźwiedzi

Charakterystyczną rośliną rezerwatu „Skarpa Wiślicka" jest czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), tworzący „zielony dywan" na jej znacznym obszarze. Szczególnie efektownie prezentuje się on w maju kiedy zakwita. Na Śląsku Cieszyńskim nie ma innych miejsc, gdzie tak licznie występowałaby ta roślina.

Czosnek niedźwiedzi tworzy najczęściej rozległe skupiska w lasach łęgowych oraz w wilgotnych i cienistych lasach mieszanych. Roślina ta poprzez obecność w niej aminokwasu-alliiny, rozkładajacego się na wiele olejków eterycznych, wydziela silną woń czosnku, co przy jej masowym występowaniu wyraźnie wyczuwa się w powietrzu. Czosnek jest szeroko stosowany w ziołolecznictwie. Ma bowiem właściwości moczopędne, przeciwmiażdżycowe i hipotoniczne. Poza tym posiada wysoką wartość zdrowotną, zawiera bowiem substancje bakteriobójcze i witaminę C. Jest przy tym rośliną wskaźnikową, zwykle rośnie w miejscach o wysokim poziomie wód gruntowych. Rozmnaża się jak zwykły czosnek. Nasiona zaś rozsiewa wiatr lub przenoszą je mrówki.

***

Skoczowskie łabędzie

W 1960 roku w prasie lokalnej po raz pierwszy ukazała się notatka na temat łabędzi w Skoczowie. Oto jej treść:

„Stado łabędzi wybrało Skoczów na zimowisko. Początkowo na Wiśle tuż przy moście na wysokości Stadionu „Beskidu" zatrzymał się jeden łabędź. Po paru dniach dołączył do niego następny, a później stado liczące czternaście sztuk, stanowiące atrakcję dla mieszkańców, szcze­gólnie dla dzieci".

Jak wynika z powyższego łabędzie zamieszkują Skoczów od ponad czterdziestu lat i są nieodłącznym elementem zimowego pejzażu naszego miasta.

***

Jarosław Gil

Bociany w skoczowskiej gminie

Od wielu lat rejon Skoczowa jest bardzo atrakcyjny dla bocianów białych (ciconia ciconia). Te piękne ptaki przyciąga tu urozmaicona mozaika środowisk przyrodniczych z licznymi stawami hodowlanymi, z doliną Wisły, a przede wszystkim z łąkami i pastwiskami, na których lubią żerować i wypoczywać.

Obecnie w gminie znajduje się 18 bocianich gniazd. Najwięcej jest ich w Ochabach bo aż 9, w Pogórzu - 7, a w Kiczycach i Skoczowie po 1. To najbardziej znane znajduje się w Pogórzu, na kominie zburzonego budynku przy drodze Bielsko-Biała — Cieszyn. Niestety ostatnio bociany nie przystępują tam do lęgów ponieważ zarosło ono drzewami.

Bociany najczęściej budują gniazda na słupach linii niskiego napięcia, rzadziej na drzewach i kominach budynków. Szkoda jednak, że w ostatnich latach kilka dużych i starych gniazd z nich spadło.

W okolice Skoczowa bociany przylatują na przełomie marca i kwietnia. Do Afryki odlatują zaś końcem sierpnia, tworząc wcześniej na rozległych łąkach tzw. „sejmiki", liczące zwykle kilkadziesiąt osobników.

Pod względem występowania bocianich par gmina skoczowska przoduje w powiecie, gdyż w gminie Dębowiec jest ich 12, a w gminie Chybie tylko 11.

***

Anna Mazur

Miniatury letnie

I  na flet

Cóż za wdzięczna prostota. Jak ćwirlenie wróbla zatrzymanego w przelocie. Przeskakiwanie z gałązki na gałązkę. W półskrzydlym piruecie uskok o dwa tony niżej i jeszcze jeden...Z pnia będzie łatwiej wzbić się w górę. Spomiędzy palców nutki drwinki pastuszkowych sonat staną przy ognisku.

II - na skrzypce

One mają duszę, prawdziwą, taką która potrafi tęsknić...Zachwycającym kształtem zamkniętym pomiędzy ramionami muzyka uwodzą...cztery pory roku, poczynając od wiosny...

Subtelne, kruche drżą pieszczotą palców, dotknięciem smyczka poruszają najgłębsze struny, uniesieniem zapadając w ciszę . 

III na wiolonczelę

Tyle wdzięku w staniu na jednej nodze. Frywolna lekkość baletnicy unoszona ponad parkietem i szept prześlicznej wiolonczelistki zadurzonej po uszy w...kontrabasie.

IV na kontrabas

Przesadna rubaszność w postawie i wydawaniu dźwięków. Jak pomrukiwanie niedźwiedzia w kniei lub jak śmiech Zagłoby dobrze zaprawionego miodem... W kontuszu, z szabelką gotową do fechtunku właszczy sobie szlachectwo w orkiestrze.

V  na fortepian

Leciutko, na palcach tańczysz ze mną walca...jakby trzepotanie skrzydeł ważki w ogrodzie pod wierzbą płaczącą...jakby pluskaniu wody przyglądało sie słońce, nie dając wiary, iż biegnąc tą samą czarno­białą ścieżką, równie dobrze można rozpętać przogromną burzę z wichrem i piorunami...Jakby Schuman, Mendhelson i Chopin.

Artykuł pochodzi z „Kalendarza Miłośników Skoczowa” udostępniony dzięki uprzejmości Towarzystwa Miłośników Skoczowa.