Ludność zamieszkująca terenie Śląska Cieszyńskiego dzieli się etnicznie na trzy grupy: góralską, dolańską i laską. To tłumaczy, dlaczego inne obrzędy, tańce, muzykę i stroje spotykamy na południu regionu, a inne w jego części środkowej i północnej.Beskid Śląski w średniowieczu porastały gęste lasy utrudniające dostęp, przez co stosunkowo późno zaczęło rozwijać się tu osadnictwo. Pierwszymi osadnikami byli odważniejsi i bardziej przedsiębiorczy chłopi, którzy w dziewiczych dobrach cieszyńskich poszukiwali możliwości lepszego zagospodarowania, a częstokroć uciekali przed pańszczyzną, jaka obowiązywała na posiadłościach szlacheckich. Osadnicy pochodzili głównie ze wsi górnośląskich, ale także z Żywiecczyzny, a więc z Polski, dzięki czemu nazywano ich często Potokami, Potoczkami, które to formy przetrwały w późniejszych nazwiskach ich potomków. Ponieważ niżej położone ziemie cieszyńskie były już zagospodarowane, nowi przybysze postępowali dolinami rzek (głównie Wisły i Odry) w nie zasiedlone partie, karczując lasy pod uprawę roli i pastwiska. Jednocześnie przez dziesiątki lat łukiem Karpat z południowego wschodu (z Wołoszczyzny, Siedmiogrodu, Rusi) postępowali pasterze, tzw. wołoscy, w poszukiwaniu terenów na wypas owiec i bydła. W XVI w., w końcowym etapie swej wędrówki, dotarli do Beskidu Śląskiego. Wołosi, zwani na Śląsku Wałachami (co również utrwaliło się w wielu nazwiskach ich potomków), przynieśli tu swoją kulturę i gospodarkę pasterską wraz z charakterystycznym nazewnictwem. Sztuki pasterskiej nauczyli przybyszów z dolin. Owa swoista mieszanina ludności i kultur zadecydowała o odrębności kultury Górali śląskich spajającej wątki tradycji nizinnego Śląska z kulturami góralskimi: słowacką! ruską, w których przetrwały wspólne komponenty wołoskie.
                Górale śląscy zamieszkują do dziś tereny od Brennej na pomocy po Łomnę Gómą (Homi Lomna), Mosty (Mosty u Jablunkova) i Jaworzynkę na południu; od masywów Błatniej, Klimczoka i Baraniej Góry na wschodzie po masywy Jaworowego i Kozubowej na zachodzie. Stolicą regionu jest Cieszyn, jednak centrum góralskiego świata stanowi nadal Jabłonków (Jablunkov). Do roli drugiego centrum urosła po stronie polskiej Wisła. Za Przełęczą Jabłonkowską (Jablunkovsky prusmyk) na południu mają Górale śląscy za sąsiadów słowackich Górali Czadeckich, od wschodu zaś, za Przełęczą Koniakowską i Salmopolską, Górali żywieckich, od północnego zachodu najbardziej im pokrewnych Wałachów i Lachów cieszyńskich, a od południowego zachodu, poprzez Bramę Morawską - Morawy. Pośrodku góralskiego kraju znalazła się enklawa kulturowa zachowująca odrębność aż do początku XX stulecia: mieszczanie jabłonkowscy zwani Jackami.
           Kultura Górali śląskich nie jest monolitem. Występują w jej obrębie zróżnicowania związane z rozległością obszaru jej występowania, odmiennością wyznania mieszkańców czy ich przynależnością do grupy społeczno-ekonomicznej, znaczącą zwłaszcza w czasie minionym. Na przykład kolędnicy z betlemkiem (szopka) chodzili tylko w Brennej, a Wisła miała swoich winszowników. Mikołaje wędrowali - i wędrują -po wsiach w przewadze katolickich. Wislańscy ewangelicy w czasie wieczerzy wigilijnej spożywają między innymi schab. Na południe od Kubalonki w gwarze góralskiej charakterystyczna jest miękka wymowa sz i cz (tzw. jabłonkowanie), nieznana w Wiśle. Przykłady można by mnożyć. Pomimo jednak tych różnic i podziału ojczyzny Górali granicą państwową na dwie części - są oni dziedzicami jednej, wspólnej kultury.