Już tymu bydzie pumału pińdziesiąt pięć roków jak żech w skoczowski jedynce chodził do ósmej klasy. Nasz wychowawca, pón Morcinek, mioł z nami strasznóm utrope, bo my chłapcy byli łokropne drziki, a dziełuchy nie były wiele lepsze. Najwięcej utropy mioł jednak z Małyszczynym Wilusiym, kiery sie mu poradził w czasie całej lekcyji chichrać. Jo zaś, coch sie na Wilusia podziwoł, toch sie też musioł śmioć. A wiycie, że nima nic gorszego jak człowiek nie śmiy, a musi sie śmioć. Że my skyrs tego dycki oberwali, tego nie trzeba ani nadmiyniać.
Tak kole Bożego Narodzynio uczniowie jedynki odgrywali każdego roku jasełka. Przedstawiyni było wtedy w mieście zawsze wielkim wydarzynim, zaś szkoła miała z tego szumny profit. Przeca do kina mało kiery chodził, a tych kierzi mieli radio porachowłby na palcach jednej ręki. Każdy chcioł być na tym przedstawiyniu, a ro dzice nejwiyncyj. Organizowoł je pón Fołtyn. Był to dobry nauczyciel, jyny facke sie dostało od niego za byle co. On decydowoł kiery bydzie Herodym, kiery pastyrzym i kiero aniołym, on zwołowoł pruby i staroł sie o wszystko. A było sie o co starać. Herod musioł mieć tron, pastyrze kożuchy, anioły biołe koszule i skrzidła. Razym z nauczycielem Kornasym budowali kulisy, malowali je i dbali o kolorowe światła na scynie.
My z Wilusiym też mieli odgrywać. Dostali my role wachtorzi przi Herodowym tronie. Jak my sie o tym dowiedzieli, to my sie już ni mogli utrzimać ze śmiychu. Nie trzeba było przeca nic mówić, jyny stoć i czakać aż Herod nóm cosi rozkoże. Tako rola wortała śmiychu. Pón Fołtyn kozoł nóm se przigotować dwie tyki z fazoli. Z tych tyk odrapanych pilnikym, z prziklejónymi do nich szpicami, miały być piki. Na gło wę dostali my fajermański hełmy z kuckami, a na siebie kozoł nóm se łoblyc biołe koszule, jyny zapinani z kneflami miało być na plecach. Tak przirychtowani czakali my na dziyń wystawiynio Jasełek.
I prziszeł tyn dziyń. Ludzi sie zhyrkło łokropnych, sala była nabito. A trzeba wóm wiedzieć, że sala w tych rakach miała scyne, jyny była óna od strony ul. Mickiewicza i ci co odgrywali musieli sie przeciskać między ludziami żeby sie na nióm dostać. My z Wilusiym mieli odgrywać dopiyro w trzecim akcie. Przeca naprzód aniołowie mieli wystraszyć pastyrzi, potym była stajynka, a dopiyro w trzecim akcie prziszła kolyj na nas z Herodym. Do tego czasu musieli my czakać we szkole.
Już nie pamiyntóm o co my sie wtedy pożrali. Wiym jyny, że sie my zaczyli dziu-bać i bić tymi pikami tak dłógo, aż jo swojóm pike złómoł. Nó dobre, ale co teraz? O ustruganiu na poczkaniu nowej piki ni mogło być przeca godki, bo za chwile mieli my iść na scyne. Nie było czasu na rozważani. Dwa złómane końce piki wrazili my do górka z klejym, ściśli my to razym i związali szpagatym. Jo jednak zaroz wiedziol, że to trzimać nie bydzie i że te mojóm poklejónóm pike bydym musioł trzimać szpicym do góry. Jakosi dość szczęśliwie żech sie na te scyne dostoł, kurtyna sie otworziła i teraz jo stojym z mojóm zlómanom pikom koło Herodowego tronu. Po drugi stronie tronu stoł Wiluś i zaroz żech uwidzioł, że sie ni może utrzymać ze śmiychu. Mie też puczyło. Zdowało sie mi, że pyknym ze śmiychu. Teraz se przedstowcie taki łobro-zek: Herod strasznie wrzeszczy, przeklino i dowodzi, że tego Nowonarodzonego mu si dostać w swoi łapska, a nóm sie zdawało, że sie pojszczymy ze śmiychu. Nie pu-mógły ani poski od hełmów, kiere my zamiast pod brodę, dali na gymby. Uwidzioł to pón dyrektor Żebrok, kiery z panym burmistrzym i członkami komitetu rodzicielskie go siedzioł w piyrszym rzędzie i dowoł nóm znaki, żeby my sie przestali wygłupiać, ale to nie pumógło. Uwidzioł to też odpowiedzialny za całe przedstawiyni pón Fołtyn. Pogroził nóm spoza kulis pięściom, ale to też nic nie dało. My sie ni mogli utrzimać ze śmiychu. Naroz my usłyszeli, że Herod nóm koże przikludzić kogosi przed swojóm kudłatóm gymbe. Jo zapómnioł, że móm złómanóm pike, pochyliłechjóm i stało sie to co sie stać musiało. Ułómany kąsek piki spod mi na ziym. Sumeryja!
Ludzie sie zaczyli śmioć, a jo porwoł pryndko ułómany kąsek i uciykłech za kuli sy. Ale tu już czakoł na mie pón Fołtyn. Strzelił mie tak w pysk, żech wyleciol z boku scyny na sale. Jo zaczył grać, kierysi mie porwoł i wysturkoł na scyne, bo przeca Herod ni móg siedzieć na tronie jyny z jednym wachtorzym. Po tym wylizku przisze-łech jakosi do siebie, podziwołech sie na Wilusia, atyn sie tak śmioł, żech ni móg wytrzimać i zaczyłech sie śmioć razym z nim.
Jakosi sztyry roki potym Wiluś poszeł do asyntu, narukowoł do wojska i ocktego czasu nie było i ni ma o nim słychu.
Jo sie jeszcze dzisio rod pośmiejym, ale tak przelokropnie sie uśmioć, jak wtedy przi Herodowym tronie, to sie mi już wiyncyj nie przitrefdo.
Niniejsze opowiadanie zostało nagrodzone podczas I Konkursu Gwary na Śląsku Cieszyńskim, który odbył się w październiku 1996 roku.
Kalendarium pochodzi z „Kalendarza Miłośników Skoczowa” 1997, udostępnionego dzięki uprzejmości Towarzystwa Miłośników Skoczowa.
33 
