Witold Kożdoń

STRUKTURA MIESZKAŃCÓW SKOCZOWA WEDŁUG PŁCI I WIEKU W ROKU 1995.

Struktura ludności według płci i wieku stanowi podstawę większości analiz demograficznych. Daje ona podstawę do określenia wielu społeczno-ekonomicznych konsekwencji tak na dziś, jak i na najbliższą i dalszą przyszłość. Określenie zapotrzebowania na miejsca w szkołach, nowe miejsca pracy, oszacowanie przyszłej liczby małżeństw i związanych z tym potrzeb mieszkaniowych, oszacowanie liczby osób wkraczających w wiek emerytalny są przykładami zagadnień pojawiających się w związku ze strukturą wieku ludności.

Graficznym obrazem struktury ludności według płci i wieku jest tzw. piramida wieku. Jest to wykres sporządzony na osi współrzędnych. Na osi poziomej zaznaczona jest liczba mieszkańców, na osi pionowej - ich wiek.

Analiza struktury płci i wieku polega na właściwym odczytaniu i skomentowaniu piramidy wieku.

Jesteśmy społecznością młodą. Stosunek ludności w wieku emerytalnym do reszty społeczności jest niewielki. Na 10 dziadków (osoby w wieku 65 lat i starsze) przypada w Skoczowie prawie 19 wnuków (dzieci w wieku 0 -14 lat). Na 100 mężczyzn przypada 109 kobiet. Przewaga liczebna kobiet nad mężczyznami występuje prawie zawsze wśród ludności miast. Spowodowane jest to głównie migracją kobiet do miast, gdzie w związku z szybkim rozwojem usług łatwo znajdują zatrudnienie. Niższa umieralność kobiet powoduje że, szczególnie duża przewaga pań nad panami występuje w starszych przedziałach wiekowych.

Tak też jest w Skoczowie. Liczba mężczyzn 66-letnich przekracza jeszcze liczbę 50-ciu, jednak już 69-latków jest o połowę mniej (statystyczny Polak - mieszkaniec miasta - umiera w wieku 67 lat). Kolejny gwałtowny spadek liczby mężczyzn obejmuje roczniki, które podczas II wojny światowej były w wieku poborowym (wiek 20-24 lata). Obecnie są to mężczyźni 75-letni i starsi. Liczebność tych roczników nie przekracza z reguły liczby 15.

Inaczej jest z kobietami. W ich przypadku znaczny spadek liczebności następuje „o 10 lat później". Pań 76-letnich jest jeszcze ponad 50,77-letnich już o połowę mniej. Wpływ na taki stan rzeczy ma zapewne fakt, iż ludzie urodzeni 75-80 lat temu, poza tym, że należą do tzw. roczników wojennych, najbardziej narażonych na wyniszczenie, urodzili się w czasie niżu demograficznego lat I wojny światowej. Dodać do tego należy, że statystyczna Polka - mieszkanka miasta - umiera w wieku 75 lat. Drugi niż demograficzny przypada na lata U wojny światowej (osoby w wieku 50-54 lat). W rym wypadku zmniejszona liczba urodzeń jest o wiele słabiej widoczna.

Wyraźnie widać jak bardzo nadreprezentowane są w strukturze wieku roczniki przełomu lat 40-tych i 50-tych. Uwzględniając fakt, że są to roczniki wyżu demograficznego lat powojennych, należy w tym miejscu podkreślić rolę, jaką w kształtowaniu piramidy wieku w miastach odgrywa migracja. Konsekwencje napływu ludności do Skoczowa w latach 70-tych są kolosalne. Tak duża migracja rozchwiała 1 zupełnie zmieniła zastaną strukturę wieku 7 wykresu wynika, że do Skoczowa przyjeżdżali głównie ludzie młodzi, 20-paroletnie młode małżeństwa. Zasadniczo odmłodziło to skoczowską społeczność. W 1995 roku, a więc 20 lat później, średni wiek mieszkanki Skoczowa wynosi 36 lat, natomiast skoczowianina - 33 lata. To właśnie migracja lat 70-tych spowodowała, że najliczniejszymi rocznikami (w sposób zupełnie nienaturalny) są roczniki 1951, 1950, 1949 (wiek 44-46 lat). 43 letnich kobiet jest wmieście nieco ponad 150, natomiast 44-letnich ponad 200! U mężczyzn sytuacja wygląda niemal identycznie.

Następne dziesięciolecie, roczniki lat 70-tych (wiek 15 -25) to dzieci skoczowian, którzy przyjechali tutaj w połowie lat 70-tych i tych roczników jest już dwukrotnie więcej. Widać wyraźnie, jak struktura demograficzna zaczyna się odtwarzać.

Z tego wynika, że od około 15 lat liczba urodzeń w mieście maleje. Jedno pokolenie w demografii to 25 lat. Jeżeli uwzględnimy ten fakt, to stwierdzimy że matkami dzieci, które urodziły się w okresie ostatnich 15 lat są kobiety w wieku 25 - 40 lat. Wystarczy teraz rzut oka na nasz wykres aby określić przyczynę tej zniżkowej tendencji. Ważniejsze jednak wydaje się stwierdzenie, że niż ten mamy już za sobą i w ciągu najbliższych kilku lat liczba urodzeń w mieście zacznie rosnąć.

Piramida wieku bardzo wyraźnie pokazuje , że w Skoczowie mamy do czynienia z dwoma dużymi nadreprezentacja-mi, jedna dotyczy 40-latków, druga - młodzieży. Wydaje się, że większy wpływ na funkcjonowanie naszej gminy będzie miało to, co stanie się z młodzieżą. Wciągu najbliższych 10 lat corocznie (pomimo niżu demograficznego) pierwsze kroki w dorosłym życiu stawiać będzie ponad 200 młodych ludzi. Zapewne będą starali się podjąć pracę, zapewne będą zakładać rodziny. Jaka będzie ich pozycja na rynku pracy? Czy mają szansę na własne mieszkanie? Są to pytania bardzo istotne z punktu widzenia rozwoju naszej gminy, jednak problemy te wybiegają daleko poza ramy wyznaczone-przez tytuł tego artykułu.

Artykuł pochodzi z „Kroniki Skoczowa” 1995,nr 10 udostępnionej dzięki uprzejmości Towarzystwa Miłośników Skoczowa.