Robert Orawski

Ponure lata okupacji

W sobotę 2 września wojska hitlerowskie opanowały miasto. Poległo czterech żołnierzy polskich i ośmiu niemieckich, a wycofujący się saperzy wysadzili most na Wiśle. Władzę w mieście przejęła administracja okupacyjna. W miejscach publicznych nie wolno było mówić po polsku. Nawet nabożeństwa musiały być odprawiane po niemiecku. Zburzono pomnik „Naszych Bohaterów", zlikwidowano cmentarz żydowski, rozpoczęto rozbiórkę synagogi i „rozwiązano ostatecznie kwestię żydowską". 8 października włączono Śląsk do Rzeszy, a powiat cieszyński wszedł w skład prowincji górnośląskiej „Oberschlesien". Do „Skotschau Landau" włączono 21 wsi. Dopiero w r. 1941 skoczowski okręg gminny obejmował Bładnice, Dębowiec, Iskrzyczyn, Har-butowice, Kiczyce, Pogórze, Simoradz, Kostkowice, Kowale, Łączkę, Ochaby, Między-świeć, Nierodzim, Pierściec, Wilamowice i Wiślicę. E. Sohlich był burmistrzem miasta do końca 1939 r. W tym czasie wydawano fin-gerabdruck - tymczasowe dowody tożsamości, a od stycznia 1941 r. zaczęto wpisywać mieszkańców miasta na listy narodowościowe.

1 stycznia burmistrzem miasta został przybyły z Rzeszy Adolf Just, który miał swój udział w aresztowaniach w kwietniu 1940 r. polskiej inteligencji i w nasileniu terroru policji. Sprawił też, że w r. 1942 usunięto z rynku figury świętych, a w ratuszu na parterze otwarł swoje podwoje bank. Jedyną inwestycją, jaką wtedy przeprowadzono, była odbudowa mostu na Wiśle, zakończona w r. 1943.

Wówczas, ze względów wojennych doszło do połączenia stanowiska burmistrza z funkcją Amtskomisarza, którym był pochodzący z Bonn Karl Schwarzenburg (1.07.43 r. - 29.04.45 r.). Głównie zajmował się on utrzymaniem porządku w mieście i zaopatrzeniem ludności w żywność na kartki wydawane w dzisiejszej „Sarkandrówce".

W styczniu 1945 r. front zatrzymał się w rejonie Strumienia i Pruchnej, przez co władze okupacyjne wezwały mieszkańców miasta do ewakuacji. Pierwsza grupa Niemców Skoczowskich wyruszyła na zachód 24 stycznia. Wkrótce zamknięto „Arbaitsamt", a ratusz zajął sztab dywizji gen. Hartlieba, który rozpoczął przygotowania do obrony. Cywile i żołnierze z miejscowego „Volkssrurmu" kopali umocnienia na Wiśle i schrony. W lutym Rosjanie podeszli pod Skoczów i rozpoczęli jego bombardowanie z powietrza. Zniszczonych zostało wiele domów w centrum i na peryferiach. W ciągu dwóch kolejnych miesięcy urzędowali w ratuszu komendanci wojskowi miasta, kpt Voss i H. Hintze.

Artykuł pochodzi z „Kroniki Skoczowa” 1996, nr 11 udostępnionej dzięki uprzejmości Towarzystwa Miłośników Skoczowa.